Ποιούς “στοιχειώνει” ο Καποδίστριας…

Antonis Vardulakis

Ποιους "στοιχειώνει" ο Καποδίστριας…

Μέλος της Επιτροπής για τον εορτασμό των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821, ανέλαβε να… "αποδομήσει" τον πρώτο κυβερνήτη της χώρας, τον Ιωάννη Καποδίστρια…Και απαντώντας στις έντονες αντιδράσεις που προκάλεσε αυτό, η Πρόεδρος της Επιτροπής, κα Γιάννα Αγγελοπούλου, δήλωσε ότι η Επιτροπή της θα προβάλλει όλες τις απόψεις για τους πρωταγωνιστές της Παλιγγενεσίας…

Κάτι δεν κατάλαβε η κα. Αγγελοπούλου.Ο εορτασμός για τα 200 χρόνια της Επανάστασης, ΔΕΝ είναι Συνέδριο Ιστορικών! ΔΕΝ είναι συμπόσιο "ειδικών" περί πάντων και άλλων τινών…
Είναι επετειακή εκδήλωση για τους μεγάλους συμβολισμούς του Ιδρυτικού γεγονότος της σύγχρονης Ιστορίας μας.Αφορά όλους τους Έλληνες και το νόημα που δίνουν στην κοινή τους ταυτότητα. Σε ό,τι τους ενώνει και σε ό,τι τους κάνει υπερήφανους. Δηλαδή, στο πώς νοηματοδοτούν, οι ίδιοι, όχι το "χθες" της Επανάστασης, αλλά το "σήμερα" το δικό τους και το "αύριο" των παιδιών τους…

Έτσι ακριβώς προσδιορίστηκαν και έτσι λειτούργησαν αντίστοιχες εκδηλώσεις σε άλλες δυτικές χώρες: για τα 200 χρόνια της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας (1976 – επί Προεδρίας Τζέραλντ Φόρντ) και για τα 200 χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης (1989 – επί Προεδρίας Φρανσουά Μιτέραν).
Οι ακαδημαϊκές αντιδικίες μεταξύ "ερευνητών" ή και άλλων "διανοουμένων" δεν έχουν θέση σε τέτοιες εκδηλώσεις.
Το να ασχολούμαστε με τον καθένα που είδε φως και μπήκε για να πεί "το μακρύ του και το κοντό του", είναι "παιδική αρρώστια".
Γιορτάζουμε το 1821, αυτό που έγινε τότε κι αυτό που σηματοδοτεί για όλους εμάς τώρα. Δεν αναφερόμαστε σε "κάτι άλλο". Δεν φαντασιωνόμαστε μιαν άλλη "επανάσταση" πιο… πολύχρωμη, πιο cool, πιο "μοντέρνα και πολυπολιτισμική", με ολίγον "εσάνς" από ανοικτές αγκαλιές σε "λαθρομετανάστες" και ακτιβιστές των "διεμφυλικών" σχέσεων και των…32 "διαφορετικών φύλων".
Ίσως και με λίγο… Me Τoo! Για να το παίζουμε και "πολιτικώς ορθοί"…
Αυτά όλα είναι άσχετα! Δεν υπήρχε τίποτε το "πολιτικώς ορθό" στην Παλιγεννεσία. Ευτυχώς…
(Όπως δεν υπάρχει τίποτε το "πoλιτικώς ορθό" σε καμία πραγματική Επανάσταση, σε κανένα λαϊκό ξεσηκωμό, σε κανένα αληθινό Αγώνα Ελευθερίας και Απελευθέρωσης)
Κάποτε πρέπει να ξεπεράσουμε τέτοια φαινόμενα ανωριμότητας και να αντιμετωπίσουμε τα σοβαρά πράγματα ως "ενήλικες"!
Όχι ως ξεσαλωμένοι έφηβοι, όχι νεοφώτιστοι πασαλειματίες λέκτορες, όχι ως μισθωμένοι "ακτιβιστές", όχι ως δημοσιοσχεσίτες νεόπλουτοι.
Δεν γιορτάζουμε τα 200 χρόνια, ούτε για να αποδομήσουμε τους πρωταγωνιστές της Επανάστασης ούτε για να "ξαναγράψουμε" την Ιστορία της.
Αλλά για να βρούμε το νόημα της Εθνικής μας υπόστασης στον 21ο Αιώνα…
Αν μπορούμε. Κι αν έχουμε…
Το τι έγινε τότε είναι λίγο πολύ γνωστό. Τα αρχεία έχουν ανοίξει, τα γεγονότα έχουν καταγραφεί πλήρως απ' όλες τις πλευρές, δεκάδες σημαντικοί ιστορικοί έχουν γράψει, εκατοντάδες ερευνητές έχουν ψάξει, πολύ λίγα πράγματα αληθινά καινούργια μπορούν να έλθουν στο φώς…
Για τον Ιωάννη Καποδίστρια έχουν ακουστεί όλες οι εκδοχές και με όλες τις λεπτομέρειες.
Υπάρχουν πολλοί που επαινούν τον πρώτο Κυβερνήτη. Υπάρχουν και κάποιοι πιο επικριτικοί. Γενικά έχει κυριαρχήσει η θετική γνώμη: Υπήρξε ο πρώτος μεγάλος ανορθωτής της χώρας. Πράγμα που εκ των υστέρων αποδέχονται ακόμα και οι τότε αντίπαλοί του.
Το να τον κρίνουμε σήμερα για τις… πολιτειακές του πεποιθήσεις είναι αστείο. Το να τον θεωρούμε… "δικτάτορα" καταντά γελοίο.

* Μιλάμε για τον άνθρωπο που έφτιαξε το δημοκρατικό Σύνταγμα της Ελβετίας! Που ακόμα υπάρχει.
Στην υποδειγματικά δημοκρατική Ελβετία, των θεωρούν "πατέρα του Έθνους" τους και αρχιτέκτονα της φιλελεύθερης πολιτειακής τους συγκρότησης. Κι εμείς εδώ λέμε…(άντε μη πω, καλύτερα)
* Ο Καποδίστριας ξεκίνησε την πολιτική του σταδιοδρομία προτείνοντας Φιλελεύθερο Σύνταγμα στην "Ιόνιο Πολιτεία" των Επτανήσων το 1806 (τότε υπό Ρωσική κυριαρχία). Γι' αυτό μάλιστα ήλθε σε σύγκρουση με τον τότε τοποτηρητή του Τσάρου, ο οποίος απέρριψε την πρότασή του.
* Είναι αλήθεια ότι αρνήθηκε την ηγεσία της Φιλικής Εταιρίας όταν του προτάθηκε, το 1818. Δεν πίστευε ότι μπορούσε η σχεδιαζόμενη Επανάσταση να πετύχει τους στόχους της. Αλλά από τη στιγμή που ξεκίνησε, δεν έπαψε να την δουλεύει για την επιτυχία της και για την Ελευθερία των Ελλήνων.
Μάλιστα γι' αυτό ήλθε σε σύγκρουση και με τον φοβερό Μέτερνιχ, τον πατέρα του Ευρωπαϊκού Συντηρητισμού τότε και ηγέτη της "Ιεράς Συμμαχίας", αλλά και με τον ίδιο τον Τσάρο Αλέξανδρο τον Α'.

* Και γι' αυτό οι επαναστατημένοι Έλληνες, τον Μάρτιο του 1827, όταν η Επανάστασή τους ψυχορραγούσε – πριν ακόμα από την "λυτρωτική" Ναυμαχία του Ναβαρίνου, τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς – με ψήφισμα της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης της Τροιζήνας, πρότειναν ξανά τον Ιωάννη Καποδίστρια ως πρώτο κυβερνήτη τους. Παρά την προηγούμενη άρνησή του να αναλάβει την ηγεσία του Αγώνα.
* Και μάλιστα ήταν ο – αγγλόφιλος τότε – Θεόδωρος Κολοκοτρώνης που επέμενε. Με τη σύμφωνη γνώμη του Στράτφορντ Κάννιγκ, πρέσβυ της Βρετανίας στην Οθωμαντική Αυλή και ξαδέλφου του τότε Βρετανού φιλέλληνα Πρωθυπουργού Τζόρτζ Κάννινγ (Δυστυχώς ο Γεώργιος Κάννινγκ πέθανε λίγους μήνες αργότερα)
* 'Άλλωστε, πρόταση να αναλάβει ο Καποδίστριας της ηγεσία του Αγώνα είχε κάνει προηγουμένως και ο – επίσης αγγλόφιλος – Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, από τον Οκτώβριο του 1821.
* Αλλά και ο Δημήτριος Υψηλάντης επίσης είχε προσκαλέσει τον Καποδίστρια να ηγηθεί το 1822.
* Αλλά και ο ίδιος ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης (θείος και αδελφός των μετέπειτα δολοφόνων του!) είχε προσκαλέσει τον Καποδίστρια να αναλάβει την ηγεσία το 1824.
Τι μας λένε τώρα;
Δεν ήξεραν οι τότε επαναστατημένοι Έλληνες ποιός είναι ο Καποδίστριας, που του έκαναν αλλεπάλληλες προτάσεις να ηγηθεί,
δεν ήξεραν οι ξένοι Φιλέλληνες της εποχής που τον εμπιστεύονταν,
δεν ήξεραν οι τότε εχθροί της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, όπως ο Μέτερνιχ, που δεν ήθελαν να τον δουν ούτε ζωγραφιστό,
αλλά έρχεται σήμερα ο κάθε… "φούφουτος", να "αποδομήσει" τον Ιωάννη Καποδίστρια.
Δεν είμαστε στα καλά μας…
* Να υπογραμμίσουμε και κάτι ακόμα, που εξηγεί, ίσως, ποιοί και γιατί βάλθηκαν να αποδομήσουν τον Καποδίστρια. Και συνεχίζουν να το κάνουν 200 χρόνια μετά. Αλλά δεν τα καταφέρνουν…
–Ο Καποδίστριας δεν ήταν "άνθρωπος των Ρώσών", όπως λέγεται.
Υπηρέτησε στην αυλή του Τσάρου Αλεξάνδρου του Α', αλλά την εποχή που όλες οι μεγάλες δυνάμεις ήταν ενωμένες εναντίον του Μεγάλου Ναπολέοντα. Οι στρατιές του οποίου σάρωναν όλη την Ευρώπη, από την Ιβηρική μέχρι τη Μόσχα.
Ο Καποδίστριας έβαλε τη σφραγίδα του στην αποκατάσταση της Γαλλίας μετά τους Ναπολεοντείους Πολέμους. Ώστε να μη της φερθούν "εκδικητικά" οι νικητές της. Γι' αυτό και κατά καιρούς τον εκτιμούσαν όλοι ηγεμόνες της εποχής: και οι Γάλλοι και οι Βρετανοί και οι Ρώσοι. Τον είχαν παρασημοφορήσει μάλιστα και οι Αυστριακοί και οι Πρώσοι (που δεν τον πολυ-συμπαθούσαν).
Επίσης, όταν ήταν στην υπηρεσία του Τσάρου ήλθε σε προστριβές μαζί του, λόγω της στήριξης που επιζητούσε για την Ελληνική Επανάσταση. Ενώ στην πορεία ήλθε κατά καιρούς σε προστριβές και με Βρετανούς και με Γάλλους. Για τον ίδιο λόγο.
–Ήταν Έλληνας πάνω απ' όλα! Κι αυτό δεν του το συγχωρούν κάποιοι μέχρι σήμερα…
–Ήταν Έλληνας πάνω απ' όλα! Κι αυτό οι ξένοι διπλωμάτες και πολιτικοί της εποχής του το ήξεραν. Μόνο κάτι… καραγκιόζηδες σημερινοί στην Ελλάδα, δεν το έχουν καταλάβει ακόμα.
* Τέλος ο Καποδίστριας όταν ήλθε στην Ελλάδα, τον Ιανουάριο του 1828, βρήκε μια χώρα που ακόμα… δεν υπήρχε! Κι όπου ό,τι υπήρχε ήταν πλήρως κατεστραμμένο.
Πέρα από το ανορθωτικό του έργο στο εσωτερικό, ο Καποδίστριας αμφισβήτησε και ανέτρεψε τις ως τότε αποφάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων για τη χώρα.
–Πριν ακόμα αναλάβει επισήμως ως Κυβερνήτης, διαφωνούσε με την Συμφωνία της 6ης Ιουλίου 1827 μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων με την οποία δινόταν στην Ελλάδα "αυτονομία" υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου – όχι Ανεξαρτησία! Και με σύνορα ως τη γραμμή Αχελώου-Μαλιακού!
Τότε οι Βρετανοί που είχαν δεσμευτεί να τον μεταφέρουν στην Ελλάδα, τον κρατούσαν και τον περιέφεραν επί μήνες (από Αγκόνα σε Μάλτα) για να δεχθεί τη Συμφωνία. Αλλά εκείνος δεν τη δεχόταν
–Στη συνέχεια, αυτό το καθεστώς "βελτιώθηκε" κάπως με τη Συμφωνία των Μεγάλων Δυνάμεων της 18ης Νοεμβρίου του 1828, η οποία όμως, έδινε πλέον την Πελοπόννησο (Μωριά) και τις Κυκλάδες υπό την εγγύηση των Μεγάλων Δυνάμεων. Αλλά ούτε αυτό ικανοποιούσε τον Καποδίστρια.
Ως Κυβερνήτης λοιπόν, το κύριο μέλημα του ήταν να επιτύχει πλήρη ανεξαρτησία από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και να διευρύνει τα σύνορα της χώρας, Μάλιστα ανασυντάσσει τον ελληνικό στρατό, ο οποίος πετυχαίνει μια σειρά από εντυπωσιακές νίκες, ανατρέποντας επί του εδάφους τα δεδομένα.
Τελικά με το "Πρωτόκολλο του Λονδίνου" (Ιανουάριος του 1830) εξασφαλίζει την Ανεξαρτησία της χώρας από την Τουρκία και σύνορα στη γραμμή Αχελώου-Σπερχειού.
Στο Λονδίνο θέτει και άμεση διεκδίκηση για τα νησιά του Ιονίου και την μέρος της Ηπείρου και την Κρήτη (όπου είχε ήδη στείλει "αρμοστή" από τον Ιούνιο του 1828). Λέγεται ότι αρχικά αποδέχθηκαντο αίτημά του. Κι εκείνος προωθούσε συνεχώς τις θέσεις του ελληνικού στρατού.
Η δολοφονία του (27/9-9/10 1831) έθεσε τέρμα και σε αυτή την προσπάθεια…
Και τα σύνορα σταθεροποιήθηκαν τελικά (με επόμενο Πρωτόκολλο του Λονδίνου) το 1832, στη γραμμή Αμβρακικού-Παγασητικού…
Την εποχή που ήλθε ο Καποδίστριας, βρήκε μια διαλυμένη χώρα, με καταστραμμένες υποδομές, διαλυμένη οικονομία, βαθιά σπαρασσόμενες από τοπικές έριδες και χωρίς σύνορα. Μόλις έφτασε στην Ελλάδα, ξέσπασε και φονική επιδημία πανούκλας! (Ξέρετε τι θα πεί "πανούκλα"; Κορονοϊός επί χίλια!)
Μέχρι τα μέσα του 1829 η Αθήνα και η Εύβοια βρίσκονταν ακόμα υπό τον έλεγχο των Τούρκων…
Προφανώς ο Καποδίστριας λειτούργησε "συγκεντρωτικά" τότε. Εδώ και σήμερα, κοινωνίες που βρίσκονται σε κρίση – πολεμική ή άλλη – επιβάλλουν "έκτακτα μέτρα"…
Ακόμα και τώρα, δύο αιώνες μετά, εν καιρώ πολέμου, σύγχρονες δημοκρατίες, λειτουργούν υπό αυστηρά ελεγχόμενο καθεστώς. Προσωρινά έστω.
Και συζητάμε εμείς, αν ο Καποδίστριας που ήλθε τότε να διοικήσει μέσα στο… "λάκκο των Λεόντων", έδειξε… "ευαισθησία στους δημοκρατικούς θεσμούς"! (που ουσιαστικά δεν υπήρχαν).
Για να καταλάβετε, τι εστί Καποδίστριας, αρκεί να αναφέρω ένα μόνο επιπρόσθετο στοιχείο:
Το 1840, ο Πετρόμπεης Μαυτομιχάλης, ο αρχηγός της φαμίλιας που δολοφόνησε τον Ιωάννη Καποδίστρια, ακούγοντας κάποιον να κατηγορεί τον Καποδίστρια, εννιά χρόνια μετά τη δολοφονία του, είπε τούτα τα λόγια:
«Δεν μετράς καλά …. Ανάθεμα στους Αγγλογάλλους που ήσαν η αιτία κι εγώ έχασα τους δικούς μου, και το Έθνος έναν άνθρωπο που δε θα τονε ματαβρεί, και το αίμα του με παιδεύει ως τώρα …».
(Πηγή: Γιάννη Βλαχογιάννη,"Ιστορική Ανθολογία",σελ.59)
Ενώ ο Ελβετός Φιλέλληνας Γ. Εύνάρδος έγραψε σχετικώς: "Όστις δολοφόνησε τον Καποδίστρια, δολοφόνησε την πατρίδα του. Ο θάνατός του είναι συμφορά για την Ελλάδα και δυστύχημα ευρωπαϊκόν».
Καταλάβατε τώρα;
Στην Ελλάδα ακόμα και οι εχθροί του, την εποχή εκείνη, τον τιμούσαν!.
Ακόμα και από την οικογένεια των δολοφόνων του εκφράζουν τύψεις και θαυμασμό για το πρόσωπό του.
Οι ξένοι φιλέλληνες της εποχής του θεωρούν τη δολοφονία του, "δυστύχημα ευρωπαίκό"…
Και κάποιοι εδώ τον… "αποδομούν" σήμερα!
Έτσι θα "γιορτάσουμε" τα 200 χρόνια της Επανάστασης;
Πάτε καλά, ρε;

Θανάσης Κ.

ΥΓ- Ελπίζω να μη βρεθεί καμία απόγονος της Δουκίσσης της Πλακεντίας (που "κάτι έπαιξε" με τον Καποδίστρια, αλλά μετά τον "πούλησε"), να βγει και να φωνάζει… Me Too!
Τους έχω ικανούς μερικούς-μερικούς.
(Παρεμπιπτόντως, πραγματικά μεγάλη αγάπη του ήταν η αρχόντισσα Ρωξάντρα Στρούντζα)